Khi tham gia giao thông, việc vượt xe khác là một thao tác phổ biến. Tuy nhiên, không phải ai cũng nắm rõ luật, đặc biệt là các quy định về lỗi vượt phải xe ô tô. Theo nguyên tắc chung, tài xế bắt buộc phải vượt về phía bên trái theo chiều đi của mình. Nhưng bạn có biết, trong một số trường hợp nhất định, bạn hoàn toàn có thể vượt xe bên phải mà không lo bị CSGT xử phạt? Bài viết này sẽ giúp bạn làm rõ vấn đề này.
Ba trường hợp được phép vượt phải xe ô tô trên đường
Vượt ẩu, vượt phải trên đường là một trong những hành vi nguy hiểm nhất, tiềm ẩn nguy cơ cao dẫn tới tai nạn giao thông. Ngoài ra, nếu bị CSGT phát hiện, người vi phạm còn có thể bị phạt nặng. Tuy nhiên, Luật Giao thông đường bộ vẫn quy định một số trường hợp lái xe được phép vượt xe từ phía bên phải. Vậy, vượt phải khi nào được phép?
Điều 14, Luật Giao thông đường bộ quy định rõ “Khi vượt, các xe phải vượt về bên trái”, trừ 3 trường hợp sau:
Thứ nhất: Khi xe phía trước có tín hiệu rẽ trái hoặc đang rẽ trái:
Trường hợp này thường xuyên xảy ra, đặc biệt tại các ngã ba, ngã tư khi xe phía trước chuẩn bị rẽ trái để sang đường hoặc quay đầu. Lúc này, xe phía sau bắt buộc phải vượt xe bên phải, đồng thời tuân thủ các quy tắc về an toàn giao thông khi vượt. Điều quan trọng là phải đảm bảo an toàn tuyệt đối trước khi thực hiện thao tác vượt.
Thứ hai: Khi xe chuyên dùng đang làm việc trên đường mà không thể vượt bên trái được:
Đây cũng là một trường hợp khá phổ biến, đặc biệt tại các đô thị. Các xe chuyên dùng như xe sửa chữa đường, xe cắt tỉa cây xanh, xe thu gom rác, xe thoát nước, xe cảnh sát,… thường làm việc ở giữa đường hoặc phía bên trái làn đường xe chạy, khiến ô tô không thể vượt trái được. Trong tình huống này, lái xe được phép vượt xe bên phải.
Thứ ba: Khi xe điện đang chạy giữa đường:
Tại các tuyến đường có bố trí xe điện (tàu điện) tham gia giao thông cùng mức với các phương tiện khác và chạy cố định ở vị trí giữa đường, ô tô có thể vượt về phía bên phải. Tuy vậy, đây là trường hợp ít gặp trên thực tế tại Việt Nam hiện nay. Mặc dù ít gặp, nhưng việc nắm rõ quy định này giúp bạn tránh được lỗi vượt phải xe ô tô một cách không đáng có.
Ngoài 3 trường hợp trên, ở tất cả các tình huống khác, lái xe đều phải vượt xe về phía bên trái. Nếu vi phạm lỗi vượt phải xe ô tô, lái xe có thể bị xử phạt từ 3-5 triệu đồng, đồng thời tước GPLX từ 1-3 tháng theo điều 5 Nghị định 100/2019/NĐ-CP về xử phạt hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ, đường sắt.
Hiểu rõ về lỗi vượt phải xe ô tô và quy định khi vượt xe
Theo quy định tại Quy chuẩn kỹ thuật 41:2016/BGTVT: “Vượt phải là tình huống giao thông trong đó một phương tiện vượt phương tiện khác về phía bên phải của phương tiện bị vượt trên cùng một chiều đường tại các đường chỉ có một làn xe cơ giới mỗi chiều”.
Dựa vào quy định trên, có thể thấy, hành vi “lỗi vượt phải xe ô tô” chỉ cấu thành khi diễn ra trên đường chỉ có một làn xe cơ giới mỗi chiều. Đối với đường cao tốc hay đường quốc lộ có hai làn xe cơ giới trên mỗi chiều trở lên thì hành vi vượt này không được coi là vi phạm vượt phải.
Đây cũng chính là điểm đã gây ra khá nhiều hiểu lầm, tranh cãi giữa lái xe và CSGT trong quá trình xử lý vi phạm thời gian vừa qua. Nhiều người thắc mắc rằng vượt phải khi nào được phép trên những con đường có nhiều làn xe.
Tuy nhiên, dù vượt trái hay vượt xe bên phải (đối với các trường hợp được phép vượt phải) thì khi vượt xe khác, lái xe vẫn cần tuân thủ tuyệt đối theo các quy định về an toàn được nêu tại khoản 2, Điều 14, Luật Giao thông đường bộ 2008 như sau:
Xe xin vượt phải có báo hiệu bằng đèn hoặc còi; trong đô thị và khu đông dân cư từ 22 giờ đến 5 giờ chỉ được báo hiệu xin vượt bằng đèn. Xe xin vượt chỉ được vượt khi không có chướng ngại vật phía trước, không có xe chạy ngược chiều trong đoạn đường định vượt, xe chạy trước không có tín hiệu vượt xe khác và đã tránh về bên phải.
Cũng theo Điều 14, Luật Giao thông đường bộ 2008, không được vượt xe khác trong những trường hợp sau:
Trên cầu hẹp có một làn xe; Đường vòng, đầu dốc và các vị trí có tầm nhìn hạn chế. Nơi đường giao nhau, đường bộ giao nhau cùng mức với đường sắt. Khi điều kiện thời tiết hoặc đường không bảo đảm an toàn cho việc vượt. Xe được quyền ưu tiên đang phát tín hiệu ưu tiên đi làm nhiệm vụ.
Đồng thời, khi có xe xin vượt, nếu đủ điều kiện an toàn, người điều khiển phương tiện phía trước phải giảm tốc độ, đi sát về bên phải của phần đường xe chạy cho đến khi xe sau đã vượt qua, không được gây trở ngại đối với xe xin vượt. Việc nhường đường cho xe xin vượt cũng là một yếu tố quan trọng để đảm bảo an toàn giao thông.
Tóm lại, việc nắm vững các quy định về lỗi vượt phải xe ô tô, vượt phải khi nào được phép, và các quy tắc an toàn khi vượt xe là vô cùng quan trọng. Điều này không chỉ giúp bạn tránh bị xử phạt mà còn góp phần xây dựng một môi trường giao thông an toàn và văn minh. Hãy luôn lái xe cẩn thận và tuân thủ luật giao thông!
