Bạn có bao giờ tự hỏi tại sao chúng ta đi học hơn 12 năm rồi học tiếp lên đại học 4 năm? Nhưng sau khi ra trường gần như chẳng ai dạy cho chúng ta cách quản lý tiền bạc, cách tích lũy tài sản hay cách làm sao để đồng tiền thực sự làm việc cho mình. Thay vào đó, ta được dạy làm thế nào để trở thành một nhân viên giỏi, làm thế nào để xin việc và làm thế nào để gắn bó với công ty ổn định.
Nhưng có một sự thật phũ phảng, nếu chỉ đi làm chăm chỉ mà không có chiến lược tài chính, bạn sẽ mãi mãi chỉ là người chạy trên vòng quay không điểm dừng, sáng làm tối về, nhận lương rồi lại tiêu hết, không bao giờ thật sự thoát khỏi áp lực tiền bạc. Tích lũy tài sản không phải là chuyện của người giàu mà là con đường bắt buộc nếu bạn muốn tương lai của mình bớt lo lắng, nếu bạn muốn có sự tự do lựa chọn và nếu bạn không muốn một ngày nào đó khi nhìn lại tuổi trẻ, bạn thấy mình đã phí hoài cả cuộc đời chỉ để chạy theo đồng lương.
Vấn đề ở chỗ hầu hết chúng ta không được ai dạy điều này. Cha mẹ cũng ít khi nói về tích lũy bởi họ bận mưu sinh. Nhà trường thì chỉ dạy kiến thức sách vở mà không dạy cách tiền vận hành trong đời sống thực. Xã hội thì đầy dãy những lời mời gọi tiêu tiền từ quảng cáo mạng xã hội cho đến những phong trào khoe mẽ.
Thế nên hôm nay tôi muốn chia sẻ với bạn bốn chiến lược tích lũy tài sản mà gần như chẳng ai dạy ở trường lớp, thậm chí ngay cả gia đình bạn cũng hiếm khi nói đến. Đây không phải là mánh khóe làm giàu nhanh, cũng không phải chiêu trò lướt sóng một đêm thành triệu phú. Đây là bốn chiến lược nền tảng bền vững và đã được những người thành công nhất thế giới áp dụng âm thầm nhưng hiệu quả. Tôi biết nhiều bạn trẻ hiện nay thường bị cuốn vào hai thái cực. Một là sống cho hiện tại, tiền kiếm để tiêu. Hai là phải tìm cách làm giàu thật nhanh bằng mọi giá. Cả hai thái cực ấy đều dẫn đến một kết quả trùng. Thất bại trong việc tích lũy tài sản. Sống hưởng thụ không sai, nhưng nếu bạn không để dành cho tương lai, một ngày nào đó bạn sẽ trả giá. Còn nếu bạn chỉ chăm chăm tìm cách giàu nhanh, bạn sẽ dễ xa vào những chiếc bẫy đầu tư mạo hiểm, những trò lừa đa cấp hoặc những khoản nợ đeo bám dài hạn.
Tích lũy tài sản thực chất giống như xây một căn nhà. Bạn cần nền móng vững chắc. Bạn cần từng viên gạch, từng lớp xi măng ngày này qua ngày khác, năm này qua năm khác. Và rồi đến một lúc, bạn sẽ có cả một ngôi nhà vững trãi để chú ngụ. Không có phép màu nào biến một mảnh đất trống thành biệt thự chỉ sau một đêm. Cũng như vậy, không có con đường nào khiến bạn từ tay trắng thành giàu có bền vững chỉ sau vài tháng.
Nhưng nếu bạn biết những chiến lược đúng đắn, bạn sẽ rút ngắn hành trình và quan trọng nhất, bạn sẽ không đi lạc hướng. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng nhau đi qua bốn chiến lược ấy. Chiến lược đầu tiên là bí mật lớn nhất của giới đầu tư. Thứ đã biến những người bình thường trở thành triệu phú chỉ bằng thời gian và sự kiên nhẫn. Đó là lãi kép.
Chiến lược thứ hai là cách mà người giàu luôn sử dụng. Họ không bao giờ dựa vào một nguồn thu nhập duy nhất mà luôn xây dựng nhiều dòng tiền song song. Chiến lược thứ ba liên quan đến việc làm chủ thói quen chi tiêu, sống dưới khả năng và tích lũy khôn ngoan. Và cuối cùng, chiến lược quan trọng nhất, nền móng của tất cả chính là đầu tư vào bản thân. Bởi tài sản vô hình mới là thứ tạo ra mọi tài sản hữu hình. Hãy nhớ, những gì bạn sắp nghe không phải lý thuyết khô khan mà là những nguyên tắc thực tế có thể áp dụng ngay vào cuộc sống.
Nếu bạn thật sự muốn tương lai của mình bớt lo âu, nếu bạn muốn có sự tự do tài chính để lựa chọn con đường sống cho riêng mình thì hãy lắng nghe và ghi nhớ từng chiến lược này. Bởi có thể chính những phút tiếp theo sẽ thay đổi hoàn toàn cách bạn nhìn về tiền bạc, về cuộc sống và về chính con đường bạn sẽ đi.
Bây giờ chúng ta bắt đầu với chiến lược đầu tiên. Chiến lược lãi kép, sức mạnh thầm lặng nhưng đáng sợ nhất trong thế giới tài chính.
Chiến lược đầu tiên cũng là bí mật thầm lặng nhất của giới đầu tư chính là lãi kép biến thời gian thành đồng minh. Nếu có một quy luật tài chính nào đủ sức thay đổi hoàn toàn tương lai của bạn thì đó chính là lãi kép. Nhà bác học Albert Einstein từng nói, “Lãi kép là kỳ quan thứ tám của thế giới. Ai hiểu được nó sẽ kiếm được tiền, ai không hiểu sẽ phải trả tiền.”
Câu nói ấy nghe thì có vẻ hoa mỹ nhưng thực tế nó đã được chứng minh qua hàng triệu câu chuyện đời thực. Hãy thử hình dung thế này. Bạn có 10 triệu đồng, bạn gửi vào một kênh đầu tư với lợi nhuận 10% mỗi năm. Sau 1 năm bạn có 11 triệu. Năm sau bạn không chỉ sinh lời trên 10 triệu ban đầu mà cả trên 1 triệu tiền lãi của năm trước. Tức là tiền của bạn đang sinh ra tiền mới. Và cứ như vậy vòng xoay tiếp tục lặp lại. Sau 10 năm, số tiền của bạn không còn là 20 triệu mà đã lên hơn 25 triệu. Sau 20 năm, con số ấy lên hơn 67 triệu. Và sau 30 năm, từ 10 triệu ban đầu, bạn có thể có gần 175 triệu. Tất cả chỉ nhờ để thời gian và lãi kép làm việc thay cho bạn.
Điều khiến lãi kép trở nên đáng sợ không phải ở con số nhỏ trong ngắn hạn mà ở sức mạnh bùng nổ trong dài hạn. Nó giống như việc bạn thả một hạt tuyết nhỏ trên đỉnh núi và khi nó lăn xuống, nó không chỉ giữ nguyên kích thước mà ngày càng to hơn cho đến khi trở thành một quả cầu tuyết khổng lồ. Tiền của bạn cũng vậy, nếu bạn kiên nhẫn để nó lăn đủ lâu, nó sẽ trở thành khối tài sản mà bạn chưa từng nghĩ mình có được.
Một ví dụ kinh điển là câu chuyện của Warren Buffet, nhà đầu tư huyền thoại. Ông bắt đầu tư năm 11 tuổi. Và bạn biết không, hơn 90% tài sản khổng lồ của Buffet thực ra được tạo ra sau tuổi 60, tức là chính thời gian và lãi kép đã làm nên khối tài sản hàng trăm tỷ đô la của ông. Nếu Buffet bắt đầu tư ở tuổi 30 thay vì 11 thì ngày nay ông đã kém đi hàng chục tỷ đô la. Điều đó cho thấy yếu tố quyết định không chỉ là bạn đầu tư bao nhiêu mà là bạn bắt đầu sớm đến mức nào. Ở Việt Nam, nhiều bạn trẻ thường trần trừ với suy nghĩ khi nào mình có nhiều tiền hơn thì mới đầu tư. Nhưng thực tế chính việc bạn không bắt đầu sớm mới khiến bạn mất đi lợi thế lớn nhất. Thời gian. Đầu tư 1 triệu mỗi tháng từ năm 20 tuổi. Sau 30 năm bạn có thể có vài tỷ. Nhưng nếu bạn đợi đến năm 30 tuổi mới bắt đầu thì đến năm 50 tuổi bạn chỉ còn một nửa con số đó. Khoảng cách 10 năm tưởng như nhỏ nhưng lại quyết định sự khác biệt giữa việc bạn có tự do tài chính hay không. Tuy nhiên để tận dụng được lãi kép, bạn cần có ba yếu tố sự kiên nhẫn, sự kỷ luật và sự kiểm soát cảm xúc. Kiên nhẫn để chấp nhận rằng kết quả lớn lao không đến ngay lập tức. Kỷ luật để đều đặn tích lũy bất kể số tiền lớn hay nhỏ và kiểm soát cảm xúc để không nóng vội rút tiền khi thấy lãi chưa nhiều hoặc hoảng loạn khi thị trường biến động.
Hãy tưởng tượng bạn đang trồng một cái cây. Năm đầu tiên nó chỉ là mầm nhỏ, năm thứ hai nó mới chỉ cao hơn một chút. Bạn tưới nước, chăm sóc đều đặn nhưng bạn chưa thấy bóng mát hay quả ngọt. Rất nhiều người bỏ cuộc ở giai đoạn này. Nhưng nếu bạn kiên nhẫn, 10 năm sau, cái cây ấy sẽ cho bạn bóng mát, hoa thơm và quả ngọt. Tài sản của bạn cũng vậy. Nếu bạn để lãi kép làm việc đủ lâu, bạn sẽ gặt hái thành quả mà những người nóng vội không bao giờ có được.
Một sai lầm phổ biến mà nhiều bạn trẻ mắc phải là quá chú trọng vào số vốn ban đầu. Họ nghĩ rằng chỉ vài triệu, vài chục triệu thì chẳng đáng gì. Nhưng hãy nhớ, lãi kép không quan tâm đến số vốn lớn hay nhỏ, nó chỉ quan tâm đến thời gian và sự đều đặn. Một bạn trẻ đầu tư 2 triệu mỗi tháng đều đặn từ năm 22 tuổi với lãi suất 12%/năm. Đến tuổi 40, bạn ấy có hơn 1 tỷ đồng. Trong khi một người khác đến năm 30 tuổi mới bắt đầu, dù mỗi tháng bỏ ra 5 triệu đến 40 tuổi vẫn chưa bắt kịp.
Vậy làm thế nào để áp dụng lãi kép trong đời sống hàng ngày? Có rất nhiều cách. Bạn có thể gửi tiết kiệm dài hạn nhưng mức lãi suất thường thấp. Bạn có thể tham gia các quỹ đầu tư mở nơi chuyên gia quản lý vốn cho bạn. Bạn có thể đầu tư vào chứng khoán, bất động sản hoặc thậm chí là xây dựng một tài sản sinh lời từ kỹ năng cá nhân. Điều quan trọng nhất không phải là kênh đầu tư nào mà là bạn bắt đầu sớm và duy trì đều đặn. Hãy coi tiền bạc của bạn như những người lính nhỏ. Mỗi đồng tiền bạn gửi vào kênh đầu tư, nó sẽ làm việc cho bạn và sinh ra thêm những người lính mới. Càng nhiều thời gian, đội quân của bạn càng đông và cuối cùng bạn sẽ có một đội quân hùng mạnh bảo vệ tương lai tài chính của mình.
Nhưng lãi kép cũng có mặt trái. Nó không chỉ áp dụng cho tiền bạn đầu tư mà cả cho thói quen chi tiêu xấu. Nếu bạn thường xuyên nợ thẻ tín dụng với lãi suất 25%/năm thì số nợ đó cũng sẽ nhân lên gấp nhiều lần theo thời gian. Nghĩa là nếu bạn không tận dụng lãi kép theo hướng tích cực thì lãi kép sẽ quay lại cắn bạn theo hướng tiêu cực. Bạn muốn nó là bạn đồng hành hay trở thành kẻ thù là lựa chọn của bạn. Bài học ở đây là gì? Đừng coi thường những số tiền nhỏ. Đừng trần trừ với suy nghĩ khi nào giàu hơn sẽ đầu tư. Hãy bắt đầu ngay từ hôm nay, từ số tiền nhỏ nhất bạn có thể dành ra. Bởi vì mỗi ngày trôi qua bạn đang bỏ lỡ cơ hội để lãi kép làm việc cho bạn. Và hãy nhớ trong thế giới tài chính, người giàu không thắng vì họ thông minh hơn mà vì họ kiên nhẫn hơn. Vậy là chúng ta vừa đi qua chiến lược đầu tiên. lãi kép, sức mạnh thầm lặng nhưng kỳ diệu nhất trong việc tích lũy tài sản. Và bây giờ hãy cùng đến với chiến lược thứ hai, một nguyên tắc mà người giàu luôn áp dụng đó là xây dựng nhiều nguồn thu nhập thay vì chỉ phụ thuộc vào một công việc duy nhất. Đây là một trong những cách làm giàu hiệu quả mà bạn nên biết.
Chiến lược thứ hai để tích lũy tài sản và cũng là một trong những khác biệt lớn nhất giữa người giàu và người nghèo chính là xây dựng nhiều nguồn thu nhập, đừng để tất cả trứng trong một giỏ. Nếu bạn để ý, hầu hết mọi người đều dựa vào duy nhất một nguồn thu nhập, lương hàng tháng từ công việc chính. Điều này không sai nhưng lại vô cùng nguy hiểm. Bởi vì khi bạn chỉ có một dòng tiền, bạn đang đặt toàn bộ tương lai tài chính của mình vào một sợi dây mỏng manh. Chỉ cần sợi dây đỏ đứt, công ty cắt giảm nhân sự, bạn bị bệnh hoặc nền kinh tế khủng hoảng thì toàn bộ cuộc sống của bạn sẽ rơi vào hỗn loạn.
Người giàu hiểu rất rõ điều này. Họ không bao giờ để tài chính của mình phụ thuộc vào một nguồn duy nhất. Họ xây dựng nhiều dòng tiền từ thu nhập chủ động đến thu nhập thụ động. Chính vì vậy, ngay cả khi một nguồn bị ảnh hưởng, những nguồn khác vẫn duy trì cuộc sống và tài sản của họ. Hãy thử tưởng tượng bạn đang đứng trên một cái ghế ba chân. Nếu một chân bị gãy, bạn vẫn có thể giữ thăng bằng. Nhưng nếu bạn chỉ đứng trên một cái cọc duy nhất, chỉ cần nó lung lay, bạn sẽ ngã ngay lập tức.
Đó chính là sự khác biệt giữa một người chỉ có một nguồn thu nhập và một người có nhiều dòng tiền. Vậy câu hỏi là làm sao để người trẻ có thể xây dựng nhiều nguồn thu nhập khi hầu hết chúng ta chỉ có công việc chính và một mức lương cố định? Câu trả lời nằm ở việc phân loại và từng bước tạo ra các dòng tiền phù hợp với năng lực và hoàn cảnh của bạn.
Nguồn thu nhập chủ động là những gì bạn kiếm được từ công việc bạn bỏ công sức và thời gian trực tiếp. Ví dụ lương, tiền thưởng, thu nhập từ việc làm thêm hoặc từ dịch vụ bạn cung cấp. Đây là nguồn thu nhập chính của đa số mọi người nhưng nó có giới hạn. Bạn chỉ có 24h một ngày và bạn không thể làm việc gấp đôi để kiếm gấp đôi mãi mãi. Nguồn thu nhập thụ động mới là chìa khóa để tích lũy tài sản. Đây là những khoản tiền bạn nhận được mà không phải trực tiếp bỏ sức mỗi ngày. Ví dụ, lợi nhuận từ đầu tư cổ phiếu, trái phiếu, cho thuê nhà, bản quyền sách hoặc nhạc, cổ tức từ việc sở hữu công ty hay doanh thu từ kênh YouTube, blog, khóa học online. Thu nhập thụ động có một điểm mạnh, bạn làm một lần nhưng có thể hưởng lợi nhiều lần.
Một ví dụ dễ hiểu, bạn viết một cuốn ebook và bán trên mạng. Thời gian viết mất vài tháng nhưng sau đó mỗi khi có người mua bạn vẫn có thêm thu nhập mà không cần làm thêm. Hoặc bạn mua một căn hộ nhỏ và cho thuê. Tiền thuê hàng tháng chính là nguồn thu nhập thụ động trong khi giá trị căn hộ có thể còn tăng theo thời gian. Tất nhiên để xây dựng thu nhập thụ động không hề dễ dàng. Nó đòi hỏi bạn phải đầu tư thời gian, công sức hoặc tiền bạc ban đầu. Nhưng một khi đã tạo dựng được, nó sẽ trở thành cỗ máy in tiền giúp bạn tự do hơn về tài chính. Đây là một phần quan trọng trong quá trình đầu tư tài chính cá nhân.
Ở Việt Nam, nhiều bạn trẻ hiện nay đã bắt đầu hiểu điều này. Họ không chỉ làm một công việc chính mà còn xây dựng thêm những nguồn phụ bán hàng online, làm freelancer, đầu tư chứng khoán, tạo kênh TikTok, YouTube hay học cách làm affiliate marketing. Ban đầu số tiền kiếm được có thể không nhiều, chỉ vài trăm nghìn hoặc vài triệu mỗi tháng. Nhưng nếu bạn kiên nhẫn duy trì, dần dần những nguồn này sẽ cộng dồn lại và tạo thành dòng tiền đáng kể. Một điều quan trọng khác cần nhớ, không phải nguồn thu nhập nào cũng phù hợp với tất cả mọi người. Người thích sáng tạo có thể chọn viết blog, làm video. Người giỏi phân tích có thể đầu tư chứng khoán. Người có vốn có thể kinh doanh nhỏ. Điều quan trọng là hãy chọn lĩnh vực bạn có thể gắn bó lâu dài thay vì chạy theo trào lưu. Hãy nhớ xây dựng nhiều nguồn thu nhập không có nghĩa là bạn phải làm tất cả mọi thứ cùng một lúc.
Nếu bạn ôm đồm quá nhiều, bạn sẽ dễ bị kiệt sức và chẳng nguồn nào hiệu quả. Thay vào đó, hãy bắt đầu từ công việc chính, sau đó tìm một nguồn phụ phù hợp và xây dựng nó dần dần. Khi nguồn phụ này ổn định, bạn có thể tiếp tục mở thêm một nguồn khác. Có một ẩn dụ thú vị, hãy coi thu nhập như những dòng suối nhỏ. Một dòng suối có thể cạn vào mùa khô, nhưng nếu bạn có nhiều dòng chảy từ nhiều nguồn khác nhau, chúng sẽ hợp lại thành một con sông lớn chảy quanh năm. Tài sản của bạn sẽ được nuôi dưỡng liên tục bất kể biến động nào xảy ra. Một ví dụ thực tế, chị Mai 28 tuổi làm nhân viên văn phòng với mức lương 12 triệu/tháng. Trước đây chị chỉ sống dựa vào đồng lương này. Nhưng vài năm gần đây, chị bắt đầu bán đồ handmade online, mỗi tháng thêm được 3 đến 4 triệu. Sau đó, chị đầu tư một phần vào quỹ mở, mỗi năm sinh lời 8 đến 10%. Ngoài ra chị còn mở kênh TikTok chia sẻ mẹo chi tiêu thông minh, thu nhập từ quảng cáo và affiliate mang về vài triệu nữa. Kết quả là chỉ sau 3 năm thu nhập ngoài lương của chị gần bằng thu nhập chính. Và quan trọng hơn chị cảm thấy tự do và bớt áp lực hơn bởi không còn sợ nếu mất việc sẽ sống sao.
Bài học rút ra: Đừng để cuộc đời bạn treo lơ lửng chỉ trên một sợi dây lương tháng. Hãy chủ động tìm cách xây dựng thêm các dòng tiền khác dù ban đầu nhỏ bé. Bởi vì chính những dòng tiền ấy qua thời gian sẽ nuôi dưỡng sự tự do tài chính của bạn. Vậy là chúng ta vừa đi qua chiến lược thứ hai, xây dựng nhiều nguồn thu nhập để cuộc đời bạn không bị đặt cược vào một canh bạc duy nhất. Và bây giờ chúng ta sẽ cùng đến với chiến lược thứ ba, một trong những nền tảng quan trọng nhất của sự giàu có bền vững, sống dưới khả năng và tích lũy khôn ngoan. Đây là một trong những bước quan trọng của quản lý tài chính cá nhân.
Chiến lược thứ ba để tích lũy tài sản, tưởng chừng quen thuộc nhưng lại là nền tảng mà rất ít người thật sự làm được, chính là sống dưới khả năng và tích lũy khôn ngoan. Nghe có vẻ đơn giản đúng không? Chỉ cần chi tiêu ít hơn số tiền bạn kiếm được, phần còn lại tiết kiệm và đầu tư. Nhưng thực tế trong xã hội hiện đại đầy cám dỗ này, đó lại là thử thách lớn nhất. Bởi vì xung quanh bạn lúc nào cũng có những lời mời gọi tiêu tiền, quảng cáo trên điện thoại, bạn bè khoe du lịch, đồng nghiệp mua xe mới hay mạng xã hội ngập tràn hình ảnh sống xa hoa. Chúng khiến bạn tin rằng nếu mình không tiêu tiền để theo kịp thì mình đang tụt lại phía sau. Và thế là nhiều người trẻ dù kiếm được lương khá nhưng tháng nào cũng rơi vào cảnh vừa nhận lương đã hết tiền.
Sống dưới khả năng không có nghĩa là sống khổ hạnh. Nó có nghĩa là bạn biết cách đặt ưu tiên cho tương lai hơn là cho sự thỏa mãn ngắn hạn. Người giàu không nhất thiết là người kiếm nhiều hơn bạn mà là người giữ lại và nhân lên được nhiều hơn bạn. Có người thu nhập 30 triệu/tháng nhưng chi tiêu hết sạch cuối cùng vẫn trắng tay. Ngược lại có người chỉ kiếm 12 triệu/tháng nhưng biết quản lý chi tiêu sau 10 năm lại có khoản tích lũy hàng tỷ đồng. Vậy làm thế nào để sống dưới khả năng mà vẫn tận hưởng cuộc sống? Hãy bắt đầu với nguyên tắc 50, 30, 20 nhưng được nâng cấp để phù hợp với thực tế ngày này. 50% cho nhu cầu thiết yếu, tiền thuê nhà, ăn uống, đi lại, bảo hiểm, điện nước. Đây là khoản bạn khó giảm mạnh nhưng vẫn có thể tối ưu bằng việc chọn nơi ở hợp lý, sử dụng dịch vụ thông minh. 30% cho mong muốn, giải trí, mua sắm, du lịch, ăn nhà hàng, sở thích cá nhân. Đây là phần dễ phình to nhất nếu bạn không kiểm soát. 20% cho tiết kiệm và đầu tư. Gửi ngân hàng, mua chứng khoán, đầu tư dài hạn. Đây chính là phần tạo nên sự khác biệt. Nhưng thay vì 20% hãy thử nâng con số này lên 30% hoặc thậm chí 40% nếu có thể. Ban đầu sẽ khó nhưng chỉ cần duy trì vài năm bạn sẽ thấy thành quả vượt trội.
Hãy nhớ mỗi đồng bạn để dành hôm nay chính là một người lính sẽ đi làm việc cho bạn ngày mai. Một cách khác để quản lý tài chính thông minh là áp dụng nguyên tắc trả cho mình trước tiên. Nghĩa là ngay khi nhận lương bạn trích ngay một khoản để tiết kiệm hoặc đầu tư coi đó như một khoản chi bắt buộc. Phần còn lại mới dùng cho chi tiêu. Nếu bạn đợi đến cuối tháng mới tiết kiệm, nếu còn dư thì gần như chắc chắn sẽ chẳng còn đồng nào cả.
Hãy thử tưởng tượng, bạn nhận lương 15 triệu. Nếu ngay khi nhận bạn tự động chuyển 4,5 triệu (30%) vào tài khoản tiết kiệm đầu tư thì bạn chỉ còn 10,5 triệu để chi tiêu. Bạn sẽ buộc mình sống trong giới hạn đó và dần dần bạn sẽ thấy mình vẫn ổn. Tài khoản tiết kiệm thì ngày một lớn, trong khi bạn vẫn tận hưởng cuộc sống, chỉ khác là có kiểm soát hơn. Một ví dụ thực tế, Hùng 27 tuổi làm nhân viên IT với lương 18 triệu/tháng. Trước đây Hùng tiêu hết sạch mỗi tháng, mua điện thoại mới, tụ tập bạn bè, đi du lịch ngắn hạn. Sau 3 năm đi làm, trong tài khoản của Hùng chỉ còn vài triệu. Cho đến khi một người bạn gặp biến cố mất việc và rơi vào cảnh nợ nần, Hùng mới giật mình. Anh quyết định thay đổi áp dụng nguyên tắc trả cho mình trước tiên. Mỗi tháng Hùng trích ra 6 triệu để gửi tiết kiệm và đầu tư chứng chỉ quỹ. Sau 2 năm, anh đã có gần 150 triệu, chưa kể khoản lợi nhuận phát sinh.
Điều này mang lại cho anh sự tự tin và an tâm hơn nhiều so với trước. Sống dưới khả năng còn có nghĩa là biết phân biệt giữa mong muốn và nhu cầu. Nhu cầu là thứ bắt buộc để sống, ăn, ở, đi lại, y tế. Mong muốn là những thứ mang tính thích thì mua, điện thoại đời mới, quần áo hàng hiệu, chuyến du lịch sang chảnh. Không ai cấm bạn thỏa mãn mong muốn, nhưng hãy chắc chắn rằng nó không làm ảnh hưởng đến khả năng tích lũy. Một bài tập nhỏ bạn có thể thử. Trước khi mua một món đồ, hãy tự hỏi: Nếu mình không mua, cuộc sống mình có bị ảnh hưởng nghiêm trọng không? Nếu câu trả lời là không thì hãy suy nghĩ lại. Đôi khi chỉ cần trì hoãn 24 giờ, bạn sẽ thấy mình không còn muốn mua nữa.
Nhưng chỉ tiết kiệm thôi chưa đủ. Bạn cần tích lũy khôn ngoan, nghĩa là tiền để dành phải được đưa vào nơi sinh lời. Nếu bạn chỉ gửi tiền trong tài khoản thanh toán, giá trị của nó sẽ bị lạm phát bào mòn theo thời gian. 100 triệu hôm nay sau 10 năm có thể chỉ còn sức mua bằng 60-70 triệu. Vì vậy, hãy học cách đưa tiền vào những kênh đầu tư an toàn và hợp lý với mức độ chấp nhận rủi ro của bạn. Quỹ mở, trái phiếu, chứng khoán cơ bản hoặc bất động sản. Điều quan trọng là hãy xây dựng thói quen. Ban đầu bạn có thể thấy việc tiết kiệm 30% thu nhập là quá khó. Nhưng khi đã quen, bạn sẽ tự động điều chỉnh lối sống của mình. Và sau 5-10 năm bạn sẽ nhận ra tài sản của mình tăng lên đáng kể. Trong khi bạn bè cùng trang lứa có thể vẫn đang loay hoay với cảnh sống từ lương đến lương.
Hãy nhớ giàu có không đến từ việc bạn kiếm bao nhiêu mà từ việc bạn giữ được bao nhiêu. Và cách giữ tốt nhất chính là sống dưới khả năng và tích lũy khôn ngoan. Đây không phải chiến lược hào nhoáng nhưng là nền móng vững chắc để bạn xây dựng tự do tài chính thật sự.
Vậy là chúng ta đã đi qua chiến lược thứ ba và bây giờ hãy đến với chiến lược cuối cùng cũng là chiến lược quan trọng nhất đầu tư vào chính mình. Bởi tài sản vô hình mới là thứ tạo ra tài sản hữu hình. Chiến lược thứ tư và cũng là chiến lược quan trọng nhất mà ít người thật sự coi trọng chính là đầu tư vào chính mình. Tất cả những chiến lược trước, lãi kép, xây dựng nhiều nguồn thu nhập hay sống dưới khả năng đều sẽ trở nên mong manh nếu bạn bỏ quên yếu tố cốt lõi này. Bởi vì rốt cuộc tài sản vô hình mới chính là thứ tạo ra mọi tài sản hữu hình. Bạn hãy thử nghĩ mà xem, tất cả những gì bạn đang có ngày hôm nay, công việc, thu nhập, cơ hội đều đến từ một thứ duy nhất, đó là chính con người bạn. kiến thức bạn học được, kỹ năng bạn rèn luyện, mối quan hệ bạn xây dựng, thói quen bạn duy trì, đó mới là nền tảng quyết định bạn sẽ kiếm được bao nhiêu tiền, giữ được bao nhiêu và làm cho nó sinh sôi như thế nào. Nếu bạn chỉ tập trung vào tiền bạc mà không nâng cấp bản thân thì tiền có đến rồi cũng sẽ ra đi. Đây là một phần không thể thiếu trong hành trình làm giàu của bạn.
Hãy nhìn vào những người từng trúng xổ số. Rất nhiều trường hợp họ có thể có hàng chục thậm chí hàng trăm tỷ trong tay. Nhưng chỉ sau vài năm, toàn bộ số tiền biến mất và họ trở lại vạch xuất phát. Tại sao? Bởi vì họ không có nền tảng kiến thức, kỹ năng và thói quen để quản lý và phát triển số tiền ấy. Nói cách khác, họ có tiền nhưng không có cái đầu để giữ tiền. Ngược lại, những người giàu thật sự ngay cả khi họ mất tất cả, họ vẫn có thể làm lại từ đầu. Donald Trump từng phá sản nhưng sau đó vẫn trở lại vị trí tỷ phú. Nhiều doanh nhân lớn trên thế giới từng trắng tay nhưng rồi lại gây dựng được tài sản mới. Bởi vì thứ họ có không chỉ là tiền mà là kiến thức, kinh nghiệm, mối quan hệ và tư duy. Vậy đầu tư vào bản thân nghĩa là gì? Nó bao gồm bốn mảng quan trọng: kiến thức, kỹ năng, sức khỏe, mối quan hệ.
Thứ nhất, đầu tư vào kiến thức. Bạn không thể giàu bền vững nếu bạn không hiểu về tiền, về kinh tế, về cách thế giới vận hành. Hãy dành thời gian đọc sách, tham gia khóa học, lắng nghe podcast, xem video giá trị. Thay vì cắm đầu vào mạng xã hội hàng giờ để giải trí, hãy trích ít nhất 30 phút mỗi ngày cho việc học tập tài chính, phát triển bản thân. Mỗi cuốn sách bạn đọc, mỗi kiến thức bạn tiếp thu là một viên gạch xây dựng nên ngôi nhà tài sản trong tương lai.
Thứ hai, đầu tư vào kỹ năng. Kỹ năng là thứ giúp bạn nâng giá trị bản thân trên thị trường lao động và trong kinh doanh. Kỹ năng giao tiếp, kỹ năng đàm phán, kỹ năng quản lý thời gian, kỹ năng tài chính cá nhân, kỹ năng chuyên môn. Bạn càng có nhiều kỹ năng, bạn càng có nhiều cơ hội tạo ra nguồn thu nhập mới. Thế giới thay đổi rất nhanh và nếu bạn không liên tục nâng cấp, bạn sẽ bị bỏ lại. Hãy coi mỗi kỹ năng bạn học được là một công cụ mới trong chiếc hộp của bạn. Càng nhiều công cụ bạn càng dễ xử lý bất kỳ tình huống nào.
Thứ ba, đầu tư vào sức khỏe. Nghe thì có vẻ không liên quan đến tài chính nhưng thực tế sức khỏe là vốn quý nhất. Một cơ thể khỏe mạnh giúp bạn có năng lượng để làm việc, để sáng tạo, để theo đuổi mục tiêu lâu dài. Ngược lại, một cơ thể suy kiệt sẽ khiến bạn phải chi tiền chữa bệnh, mất cơ hội, mất cả thời gian. Nhiều người trẻ đốt sức mình vì tiền để rồi phải dùng tiền để mua lại sức khỏe khi đã muộn. Hãy nhớ tài sản lớn nhất của tuổi trẻ không phải là tiền bạc mà là năng lượng và sức khỏe để tạo ra tiền bạc.
Thứ tư, đầu tư vào mối quan hệ. Người ta thường nói thu nhập của bạn là trung bình cộng của năm người mà bạn thân thiết nhất. Điều này hoàn toàn có cơ sở. Nếu bạn chơi với những người tiêu cực, lúc nào cũng than vãn, bạn cũng sẽ bị kéo xuống. Nếu bạn chơi với những người giỏi hơn mình, thành công hơn mình, bạn sẽ học được cách tư duy và hành động như họ. Mối quan hệ đúng đắn có thể mở ra những cơ hội mà bạn không bao giờ nghĩ tới. Một lời giới thiệu, một buổi gặp gỡ, một cái bắt tay đúng người, đôi khi còn giá trị hơn cả một khoản vốn lớn.
Đầu tư vào bản thân không cho bạn kết quả ngay lập tức, nhưng giống như lãi kép, nó sẽ tích lũy dần dần và một ngày bạn sẽ ngạc nhiên khi thấy mình đã thay đổi hoàn toàn. Bạn sẽ trở thành phiên bản tốt hơn của chính mình, một người có kiến thức, kỹ năng, sức khỏe và mạng lưới vững mạnh. Và khi đó, tiền bạc, cơ hội, sự giàu có sẽ tự nhiên tìm đến bạn. Hãy nhớ, tiền bạc có thể mất đi nhưng những gì bạn đã đầu tư vào chính mình sẽ không ai có thể lấy đi được. Và đó mới là tài sản bền vững nhất, nền tảng để mọi tài sản khác sinh sôi.
Vậy là chúng ta đã đi qua bốn chiến lược tích lũy tài sản mà gần như không ai dạy bạn. lãi kép, nhiều nguồn thu nhập sống dưới khả năng đầu tư vào chính mình. Đây không phải là những bí quyết làm giàu nhanh chóng mà là những nguyên tắc nền tảng vững chắc và đã được kiểm chứng qua hàng thế kỷ.
Trong phần kết, chúng ta sẽ tổng hợp lại, rút ra thông điệp mạnh mẽ và gửi đến bạn một lời nhắn nhủ cuối cùng. Nếu thật sự muốn thay đổi tương lai, hãy bắt đầu từ ngay hôm nay với việc quản lý tài chính cá nhân, đầu tư tài chính cá nhân. Bạn có muốn làm giàu không?
