Chắc hẳn rất nhiều bạn học ngoại ngữ, đặc biệt là tiếng Anh, luôn trăn trở với câu hỏi: “Làm thế nào để học từ vựng tiếng Anh một cách hiệu quả?”. Câu trả lời cho câu hỏi này thì vô vàn, bởi có rất nhiều phương pháp khác nhau. Tuy nhiên, trước khi lựa chọn một phương pháp phù hợp, bạn cần nắm vững những kiến thức chung về từ vựng và việc học từ vựng tiếng Anh.
Bản thân mình có một số cách học từ vựng tiếng Anh khá độc đáo, và chưa từng thấy ai chia sẻ những phương pháp tương tự trên mạng xã hội. Trong bài viết này, mình sẽ chia sẻ những kiến thức chung về từ vựng và việc học từ vựng tiếng Anh mà mình tin rằng sẽ rất hữu ích cho bạn.
1. Từ vựng là vua, ngữ pháp là nữ hoàng
Có một câu nói nổi tiếng trong tiếng Anh: “Without grammar, very little can be conveyed; but without vocabulary, nothing can be conveyed.” (Không có ngữ pháp, rất ít thông tin được truyền tải; nhưng không có từ vựng, không gì có thể được truyền tải). Đây là câu nói của David Wilkins, một nhà ngôn ngữ học ứng dụng người Anh, và nó hoàn toàn chính xác.
Hãy tưởng tượng một người nước ngoài không biết tiếng Việt, đang tìm đường đến đại sứ quán Úc ở Hà Nội. Chỉ với một cuốn từ điển Anh-Việt trong tay, họ hoàn toàn có thể diễn đạt ý muốn của mình, dù câu cú có thể lủng củng. Ngược lại, nếu chỉ biết ngữ pháp mà không có vốn từ vựng, bạn sẽ chẳng thể diễn đạt được điều gì. Vì vậy, khi học bất kỳ ngoại ngữ nào, từ vựng luôn là thứ cần được ưu tiên và học song song với các yếu tố khác.
2. Học danh sách 1000 từ vựng phổ biến nhất
Nếu từ vựng là vua, vậy nên học những từ nào trước? Nếu bạn đã từng sống, học tập hoặc làm việc ở nước ngoài, bạn sẽ thấy rằng, ngoài những từ ngữ chuyên ngành hoặc học thuật, phần lớn thời gian bạn sử dụng những từ vựng quen thuộc trong giao tiếp hàng ngày.
Theo các nghiên cứu khoa học, người bản xứ chỉ sử dụng khoảng 3000 đến 5000 gốc từ vựng khác nhau mỗi ngày, kể cả trong công việc và cuộc sống. So với tổng số từ vựng của một ngôn ngữ (ví dụ, tiếng Anh có hơn 600.000 từ, tiếng Việt có hơn 100.000 từ), con số này chỉ là một phần rất nhỏ.
Vì vậy, hãy tìm những danh sách 1000 đến 3000 từ vựng phổ biến nhất trong tiếng Anh (hoặc bất kỳ ngôn ngữ nào bạn đang học) từ các nguồn uy tín và học chúng dần dần. Khi bạn làm chủ được những từ vựng này, bạn hoàn toàn có thể tự tin giao tiếp. Đây là một trong những mẹo học tiếng Anh hiệu quả nhất.
3. Học bao nhiêu từ vựng một ngày là đủ?
Có rất nhiều lời khuyên khác nhau về số lượng từ vựng bạn nên học mỗi ngày. Tuy nhiên, theo mình, bạn chỉ có thể học rất nhiều từ vựng trong một ngày khi bạn mới bắt đầu hoặc khi bạn có rất nhiều thời gian.
Việc học từ vựng tiếng Anh không chỉ đơn thuần là tra từ điển và ghi nhớ nghĩa. Nếu bạn muốn nhớ từ đó lâu dài, bạn phải “master” nó: biết cách dùng, cách kết hợp với các từ khác để tạo thành cụm từ (collocations), thành ngữ (idioms), hoặc cụm động từ (phrasal verbs). Để làm được điều này, có khi bạn chỉ học được một từ mới mỗi tuần.
Ví dụ, từ “duck” nghĩa là “con vịt”, nhưng bạn có biết nó còn có nghĩa là “cúi xuống”? Hay “duck out” nghĩa là “lén lút bỏ đi”? Hoặc các thành ngữ “a sitting duck” hay “like water off a duck’s back”? Tương tự, từ “take” khi kết hợp với các từ khác sẽ cho ra những nghĩa hoàn toàn khác nhau: “take in”, “take out”, “take on”, “take off”, “take over”, “take down”, “take after”, “take five”, “take something/someone for granted”…
Vì vậy, số lượng từ vựng bạn nên học mỗi ngày hoàn toàn phụ thuộc vào bạn. Hãy đảm bảo rằng bạn học một cách chất lượng, hiểu rõ mọi nghĩa và cách dùng của từ đó.
4. Không có phương pháp học từ vựng nào phù hợp với tất cả mọi người
Não bộ của mỗi người rất khác nhau. Ngay cả anh chị em ruột trong cùng một gia đình cũng có những khả năng và năng khiếu khác nhau. Vì vậy, không thể có một phương pháp học tập nào phù hợp với tất cả mọi người.
Bạn chính là người thầy tốt nhất của bản thân mình. Chỉ có bạn mới hiểu rõ nhất về điểm mạnh, điểm yếu và những gì phù hợp với mình. Hãy thử tất cả các phương pháp học từ vựng khác nhau và tìm ra phương pháp hiệu quả nhất cho mình.
5. Không có phương pháp học từ vựng nào giúp bạn nhớ từ mãi mãi
Ngay cả trong tiếng mẹ đẻ, nếu bạn không sử dụng một từ nào đó trong một thời gian dài, bạn cũng có thể quên nó. Tương tự, nếu bạn học từ vựng tiếng Anh mà không thường xuyên sử dụng hoặc luyện tập, bạn chắc chắn sẽ quên.
Ví dụ, những từ như “ship”, “shipper”, “chạy deadline”, “up story” đang ngày càng phổ biến trong tiếng Việt. Nếu bạn không quen sử dụng những từ tiếng Việt tương đương, bạn sẽ dần mất đi phản xạ sử dụng chúng.
6. Học từ vựng theo ngữ cảnh hiệu quả hơn học từ vựng đơn lẻ
Học từ vựng tiếng Anh theo ngữ cảnh luôn hiệu quả hơn so với việc học từ vựng đơn lẻ, ví dụ như học bằng flashcards. Học từ vựng đơn lẻ vẫn có hiệu quả với một số người, nhưng các nghiên cứu khoa học đã chứng minh rằng học từ vựng qua ngữ cảnh cụ thể luôn hiệu quả hơn.
Mình xin chia sẻ một ví dụ: Khi mình học ở Nga, mình có một người bạn Nigeria rất cao to. Một hôm, bọn mình tập đẩy ngực, bạn mình chỉ đẩy được 100kg, trong khi mình đẩy được 130kg. Một người bạn Nga của mình đã nói “zavidu”, có nghĩa là “ghen tỵ”. Mình đã nhớ từ đó đến tận bây giờ, vì nó gắn liền với một trải nghiệm cụ thể của mình.
Học từ vựng tiếng Anh qua phim hoặc phim hoạt hình cũng là một cách học bằng ngữ cảnh cực kỳ hiệu quả. Mình sẽ có một video riêng để chia sẻ về cách học tiếng Anh qua phim.
Trên đây là những kiến thức chung bạn cần biết về từ vựng và việc học từ vựng tiếng Anh trước khi đi sâu vào các phương pháp cụ thể. Trong các bài viết sau, mình sẽ hướng dẫn chi tiết về những phương pháp học độc đáo của mình. Nếu bạn thấy bài viết này hữu ích, hãy like và chia sẻ để nhiều người biết đến hơn. Đừng quên ghé thăm Kho Thóc để cập nhật tin bài thường xuyên bạn nhé.
