Nếu bây giờ lên YouTube hay là TikTok, bạn chỉ cần search từ “English” thì sẽ có một đống clip liên quan đến học tiếng Anh, nào là tiếng Anh cho người mất gốc, cải thiện trình độ tiếng Anh trong 30 ngày, English or Spanish, từ cách học tiếng Anh, cách giỏi tiếng Anh, cách không giỏi tiếng Anh, nói chung là rất nhiều cách để mà học, nhưng mà cái cách học tiếng Anh tốt nhất thì chắc là cái này cái anh này khẳng định luôn, đây là cách tốt nhất thì chắc là thế. Tôi thì cũng không biết học cách nào cho đúng, nhưng mà như các cụ đã nói “học thầy không thầy học bạn”, nhưng mà học thầy thì tốn kém, còn bạn tôi đứa nào cũng ngu tiếng Anh nên là cách tốt nhất thì vẫn là tự học đi. Do đó, hôm nay tôi sẽ tổng hợp tất cả các cách tự học tiếng Anh mà tôi thấy trên mạng. Lưu ý là đối với mỗi người sẽ có các cách học khác nhau, nên là áp dụng được hay không thì còn tùy vào cái đầu trên của bạn.
Để tự học tiếng Anh hiệu quả, thì trước khi áp dụng bất kỳ phương pháp nào, bạn cần thiết lập ba điều sau:
Đầu tiên là thiết lập tư duy. Tư duy đầu tiên là “tôi học dốt, nhưng mà như thế không sao cả”. Khi mà bắt đầu học bất cứ thứ gì thì nó cũng khó và ai lúc mới học thì cũng đều kém như nhau cả. Cái việc này sẽ làm mình tự ti, không dám nói, dám viết hay là làm cái gì liên quan đến tiếng Anh vì là sợ bị đánh giá. Cái này thì nghiễm nhiên sẽ kiểu kìm hãm việc phát triển của bản thân. Nên là hãy ổn với việc là một người dốt để có thể không quá khắt khe với bản thân khi mà sai ngữ pháp, sai phát âm, nghe sai, viết sai. Một cái hay là khi bạn sai nhiều thì bạn sẽ biết thế nào là đúng và trình độ sẽ lên dần. Tư duy thứ hai là tiếng Anh nó cũng không phải là cái gì quá ghê gớm. Trong cái thế giới toàn cầu hóa như bây giờ, thì việc biết tiếng Anh gần như là không thể thiếu, cũng đúng tại vì là biết tiếng Anh không chỉ giúp kiến thức không bị bó hẹp bởi ngôn ngữ mà còn có tác dụng định hướng việc làm, tìm thấy được đam mê. Hôm trước có người hỏi tôi là “What’s your favorite job?”, tôi không ngần ngại trả lời luôn là “hand job”. Tuy nhiên thì tiếng Anh đôi khi sẽ bị làm quá tầm quan trọng lên ở một số nơi mà cụ thể là quê tôi thì cái việc giỏi tiếng Anh như là bảo chứng cho sự thành công ấy. Ra ngoài mà không biết tiếng Anh thì không khác gì mù chữ, ngồi với mấy bà hàng xóm mà flex mấy từ tiếng Anh thôi thì bố mẹ lại mát hết mặt mày. Cái việc thần thánh hóa tiếng Anh quá mức như vậy thì sẽ tạo ra áp lực không tốt trong quá trình học, ép bản thân phải học thật nhanh để mà thành công, sau rồi là sợ không học được thì sẽ thất bại trong cuộc sống. Về cơ bản tiếng Anh nó cũng là công cụ giao tiếp thôi, nên là cứ từ từ mà học, không cần quá phải vội.
Sau cái bước thiết lập tư duy thì chúng ta sẽ thiết lập về môi trường. Học ngôn ngữ nào cũng thế, môi trường là cái rất quan trọng, như kiểu là sống ở Việt Nam thì nghiễm nhiên là biết tiếng Việt, nó không đồng nghĩa với việc là giỏi nhé, chỉ là biết cách sử dụng thành thạo thôi. Để mà học tiếng Anh thì không có nghĩa là phải sang tận nước Anh để sống, mà căn bản là làm cho môi trường xung quanh có nhiều tiếng Anh nhất có thể. Có thể là bắt đầu bằng thứ cơ bản nhất là chuyển tất cả chức năng trong điện thoại sang tiếng Anh, chơi game, xem phim giải trí đều bằng tiếng Anh. Cái việc này sẽ gián tiếp giúp bạn có thêm một số từ vựng trong quá trình sử dụng. Rồi tiếp theo là tập chuyển tất cả các suy nghĩ của mình thành tiếng Anh, kể cả khi mà nói chuyện thì cũng cố nghĩ bằng tiếng Anh luôn. Lúc đầu thì chắc khá khó tại vì đang quen nghĩ bằng tiếng Việt rồi và nhìn khá đần khi mà nói chuyện cứ lag lag tại vì phải xử lý hai ngôn ngữ, nhưng mà luyện nhiều thì sẽ quen. Tiếp đến có thể là tham gia có hoạt động sử dụng tiếng Anh. Nếu bạn thích đi chơi, gặp gỡ mọi người thì tham gia câu lạc bộ là một lựa chọn khá ok. Nhiều tiền hơn thì có thể tham gia các câu lạc bộ tiếng Anh trả phí để nhanh tăng trình tiếng Anh hơn, vừa được đi chơi vừa được tham gia hoạt động để tiếp thu kỹ năng mềm vừa luyện tiếng Anh luôn. Còn nếu bạn thích ở nhà lướt điện thoại hơn thì tham gia các nhóm cộng đồng học tiếng Anh trên mạng xã hội để tham gia các thử thách và hoạt động trên đấy để được tiếp xúc với tiếng Anh nhiều hơn. Nói chung là muốn thành thạo thì sẽ có cách thôi, đầy cách ở đằng khác.
Tiếp đến là thiết lập kế hoạch và mục tiêu học. Về phần mục tiêu thì việc thiết lập một mục tiêu rõ ràng sẽ giúp tạo động lực cho việc học tại vì học mãi chả biết học để làm gì hay là chả thấy kết quả đâu thì cũng nản ấy. Mục tiêu lớn thì có thể là đạt được những cái chứng chỉ tiếng Anh nào đấy và trong đấy thì đặt các mục tiêu nhỏ hơn như là mỗi tuần bạn cần dành bao nhiêu thời gian để học, dành bao nhiêu buổi một tuần hay là chi tiết và cụ thể hơn nữa thì là mỗi tuần cần phải học được bao nhiêu từ vựng, hoàn thành được bao nhiêu bài tập ngữ pháp, nghe và luyện nói được mấy đoạn hội thoại tiếng Anh, viết bao nhiêu bài luận ngắn. Cái việc hoàn thành mục tiêu nhỏ sẽ góp phần cho mình có động lực để học tiếp. Có mục tiêu rồi thì lập kế hoạch mới chi tiết và rõ ràng được. Thực ra làm cái gì thì cũng thế đều phải có kế hoạch đàng hoàng thì mới hiệu quả được. Về phần kế hoạch thì nó tránh cho cái việc là các công việc hàng ngày sẽ lấn mất thời gian học tiếng Anh. Đồng thời cũng có thời gian học tập và nghỉ ngơi hợp lý thì kiến thức nó mới vào đầu được.
Tôi xem trên mạng thì người ta có kiểu là routine học tiếng Anh hàng ngày, mỗi người sẽ có một kiểu ấy. Nhưng mà tôi thấy là cái chị này có routine khá hay này, nó kiểu học tiếng Anh một cách nhẹ nhàng không quá hardcore, vừa làm những việc hàng ngày vừa học tiếng Anh thụ động được. Cụ thể là buổi sáng vừa ngủ dậy đầu óc kiểu chưa được tỉnh táo cho lắm thì sẽ luyện kỹ năng nghe bằng nghe podcast ngắn 5 10 phút gì đấy. Có thể là nghe trên giường lúc đang lim dim hoặc là vừa nghe vừa vệ sinh ăn sáng cũng ok, có thể là bật sub bằng tiếng Anh lên cho dễ. Vì kiểu là có những từ lạ chưa nghe hoặc là không nghe rõ thì có thể đọc ở đấy luôn, xong rồi từ nào không biết thì có thể tra nghĩa luôn, không nhất thiết là phải tra nghĩa tất cả mọi từ mà kiểu hiểu mang máng theo ngữ cảnh cũng được. Chị này thì cũng có kiểu là tự nói chuyện một mình, luyện nói bằng cách là tường thuật lại tất cả những hành động hàng ngày của mình bằng tiếng Anh, nó như kiểu là làm một cái Vlog trong đầu ấy. Hoặc là khi nghe một bài hát tiếng Anh nào đấy thì có thể hát theo, đôi khi là nó đi nói lại một đoạn hội thoại nào đấy trên phim. Sau khi đi làm hoặc đi học về thì sẽ tìm khoảng thời gian nào đấy phù hợp vào buổi chiều hoặc tối khi mà đầu óc thoải mái nhất thì sẽ tập các kỹ năng viết và đọc. Đọc thì có thể là bất cứ thứ gì từ sách truyện tranh báo, ngồi đọc mấy cái dốc hay là meme cũng được, có tiếng Anh là được. Nó vừa giải trí vừa học các kiến thức mới mà cũng vừa luyện tiếng Anh luôn. Về viết thì có thể bắt đầu viết nhật ký hàng ngày hoặc là nhắn tin với mấy đứa bạn thì nhắn bằng tiếng Anh, xong rồi đến một thời gian thì không ai nhắn với bạn nữa. Đến khi chuẩn bị đi ngủ thì lại luyện nghe bằng cách mở podcast như là vào buổi sáng.
Kế hoạch thì phải đi kèm với các phương pháp khoa học thì mới đảm bảo tính hiệu quả nên là chúng ta sẽ đến với một số phương pháp mang tính khoa học.
Là nguyên tắc Pareto hay là quy tắc 80/20 thể hiện mối quan hệ giữa đầu vào và đầu ra của một hiện tượng. Cụ thể là 80% đầu ra sẽ phụ thuộc vào 20% đầu vào. Hiểu đơn giản thì đây là quan hệ nguyên nhân kết quả, 80% hậu quả đến từ 20% nguyên nhân. Cái nguyên tắc này thì thường được dùng để quản lý công việc. Vậy thì nó áp dụng trong việc tự học tiếng Anh như thế nào? Đối với tiếng Anh thì các từ vựng là thứ hình thành nên tất cả kiểu hội thoại văn bản. Phải biết từ vựng thì mới nghe nói đọc viết được. Theo nguyên lý này thì chỉ cần một số lượng nhỏ các từ trong tiếng Anh sẽ ảnh hưởng phần lớn đến các cuộc hội thoại, văn bản. Cụ thể là chỉ tầm 3000 đến 5000 từ vựng trong số hơn 450.000 từ là có sự ảnh hưởng đến phần lớn các cuộc hội thoại. Nó đơn giản là bạn không cần biết nhiều từ vựng đâu mà chỉ cần học 3000 từ thông dụng thôi là ok rồi. Các bạn có thể tham khảo trên cái trang The Of First 3000, cái này nó liệt kê 3000 từ thông dụng nhất.
Tiếp theo là phương pháp Comprehensible Input thì đây là khái niệm được đẻ ra bởi nhà Ngôn ngữ học người Mỹ là Stephen Krashen hay Cren gì đấy. Ông này thì bảo là quá trình tiếp thu ngôn ngữ chỉ xảy ra khi mà người học hiểu được những gì mà họ tiếp xúc, nghĩa là bạn không bao giờ có thể học một từ khi mà không hiểu nghĩa của từ đấy. Theo lý thuyết này thì người học không cần hiểu một từ theo kiểu từ điển mà chỉ cần hiểu mang má nghĩa của nó là được. Tại vì cách hiểu này thì nó gần nhất với kiểu học côn ngữ của bọn trẻ con tập nói, lúc đấy thì bọn nó cũng không thực sự hiểu nghĩa của tất cả từ ngữ nhưng mà người lớn thì vẫn căn bản giao tiếp với bọn nó được. Do đó khi mà học từ vựng thì không nên chỉ xem nghĩa của nó mà cố nhớ mà nên gắn từ đấy vào một ngữ cảnh cụ thể. Cái thuyết này cũng nói rằng những thông tin mới học được cũng phải gắn với những kiến thức có sẵn. Ví dụ như hôm nay học về con chó thì tiếp theo phải học về thịt chó, đù ấy đừng ăn thịt chó nhá. Điều này giúp người học tiếp thu kiến thức một cách tự nhiên và nó dễ hơn.
Tiếp theo là phương pháp Compelling Input, phương pháp này cũng được đưa ra bởi Stephen Krashen gì đấy. Ông này chỉ ra là để mà tiếp thu ngôn ngữ tốt ấy thì nó không chỉ cần đơn giản nhất có thể mà còn cần phải thú vị đối với người học. Nó đơn giản là cái gì mà bạn quan tâm thì nó sẽ dễ vào đầu hơn. Tuy nhiên thì sự quan tâm là chưa đủ mà phải khiến người học thấy hấp dẫn, tốt nhất là hấp dẫn đến mức mà bạn quên luôn là nó được diễn đạt bằng ngôn ngữ khác. Phương pháp này khiến người đọc quên đi mục đích của mình là học ngoại ngữ mà chỉ quan tâm đến những gì họ đang làm. Ông này đã thí nghiệm cái phương pháp này lên một cậu bé 12 tuổi người Mỹ gốc Trung Quốc tên là Daniel. Vì đến Mỹ từ khá nhỏ nên là cậu này quên dần đi tiếng Trung. Bố mẹ Daniel cho đi học tiếng Trung ở khắp nơi mà không có tác dụng gì cả. Tại vì căn bản là cậu này không muốn học. Sau đấy thì cậu này được đưa cho một quyển triện tranh bằng Tiếng Trung, nó hay đến nỗi mà Daniel làm cả việc nhà để được Mẹ đọc cho. Sau đấy thì trình độ tiếng Trung của cậu này cải thiện đáng kể. Mặc dù là vẫn không thích tiếng Trung. Thì với học tiếng Anh cũng tương tự. Các bạn có thể học qua việc nghe nhạc, xem phim, đọc sách hoặc là hóng phốt bằng tiếng Anh cũng được. Không cần cần phải kiểu là người ta nói cái gì là phải ghi chép cái đấy mà chỉ cần hơi hiểu là được.
Phương pháp Spaced Repetition hay là lặp lại ngắt quãng được giáo sư Cecil Alec Mace đề cập đến lần đầu qua quyển tâm lý trong việc học vào năm 1932. Đây là phương pháp học từ vựng khi bạn lập lại các kiến thức đã học theo chu kỳ gọi đây là phương pháp học thì không đúng lắm mà đây là phương pháp ghi nhớ đi được chứng minh bởi nhà tâm lý học người Đức là cái ông này, nói chung là cái phương pháp lặp lại ngắt quãng này nó sẽ tối ưu với việc ghi nhớ thông tin dài hạn. Ví dụ như học từ vựng thì thay vì một tuần học 30 từ mới thì có thể chia ra là ngày đầu tiên học bốn từ, ngày thứ Hai học thêm bốn từ nữa và ôn lại bốn từ từ ngày hôm trước, ngày tiếp theo học thêm bốn từ mới và ôn lại những từ đã quên từ hôm trước. Điều này sẽ giúp tối đa hóa khả năng ghi nhớ đồng thời giúp không bị bứ khi mà nhồi quá nhiều kiến thức. Tuy nhiên có một điểm yếu của phương pháp này là sẽ đòi hỏi nhiều quyết tâm của người học để mất chuỗi coi như là công cốc luôn mà ngồi chỉ nhìn vào sách để ghi nhớ thì nó cũng chán đồng thời dễ mất động lực xong rồi Một đống từ vựng đấy thì chả biết từ nào mình đã quên nhưng mà Đấy là lúc trước thôi Còn bây giờ thì có rất nhiều cách khắc phục điểm yếu này Điển hình như là kết hợp với công nghệ ví dụ như là app Mochi VAP ứng dụng này thì có thể thể sử dụng phương pháp lập lại ngắt quãng kết hợp với thuật toán phân tích lịch sử học tập của người dùng để phân tích ra cái thời điểm mà não bộ chuẩn bị quên kiến thức Cái app này sẽ nhắc nhở để ngồi Ôn lại các từ cũng được chia ra thành năm cấp độ ghi nhớ từ chưa Nhớ đến rất nhớ những từ đã nhớ rồi thì ôn ít thôi còn quên thì ôn nhiều tùy vào cấp độ của từ vựng đó nghe thì có vẻ đao to bố lớn nhưng mà căn bản là như có ông thư ký để nhắc lịch học thay vì lịch làm việc sao cho hiệu quả hơn thôi nhớ Thế mà người dùng có thể tiết kiệm thời gian trên Mochi thì các từ vựng sẽ được học dướ dạng flash card giống như mấy tấm thẻ bài ấ mỗi thẻ học sẽ có đầy đủ hình minh họa để dễ nhớ phiên âm chuẩn xịn nghĩa tiếng việc dễ hiểu lại còn có ví dụ cụ thể sau khi đọc như thông thường thì còn có bài tập điền từ để nhớ được cách viết và cách dùng học chiêu chiêu tầm 15 phút mỗi ngày thì một tháng học nghìn từ thô đặc biệt là mấy anh em đang trong kỳ nghỉ hè như này thì ngồi hát co cũng được nên là cứ vừa học vừa chơi cùng Mochi app có kho lên đến 70.000 từ vựng trong đó có 8000 từ vựng đã được tổng hợp chia vào các mục đích chủ đề đa dạng cho các bạn mì ăn liền theo nhu cầu và sở thích cho bạn nào thích đọc sách báo Xem phim Xem YouTube thì môi VAP có tiện ích Mochi dictionary extension tiện cực kỳ vì chỉ cần Click vào từ mình không biết là tra cứu được rồi tra xă còn lưu được luôn vào để ôn tập vào thời điểm vàng trong Mochi vcap các bạn có thể tải app trên App Store và Google Play hoặc truy cập Online vào web learn.mochidemy.com nếu dùng máy tính học mà không hề sợ nhàm chán Mochi VAP còn Thường xuyên tổ chức các thử thách hấp dẫn như là Mochi Summer up Mochi Together Mochi Level Up trong group Facebook tên là mochimochi học tiếng Anh để giúp bạn chinh phục mục tiêu học từ vựng mà mỗi khi tham gia hoàn thành thử thách lại có quá xịn nan nhanh chóng tiện lợi không nhàm chán đó là tất cả những gì mà tôi có thể mô tả về app này nên là các bạn có thể học thử ngay link trong phần Mô tả và bình luận.
Phương pháp Shadowing hay đơn giản là phương pháp bắt trước. Đây là phương pháp luyện nói tiếng Anh bằng cách bắt trước phát âm ngữ điệu nhấn nhá của người bản xứ. Nói chung là người ta nói như nào thì cố mà nói y hệt. Phương pháp này thì xuất hiện từ khá lâu nhưng mà chỉ đến khi một nhà Ngôn ngữ học là giáo sư Alexander Argüelles gì đây đặt tên thì nó mới trở nên phổ biến. Phương pháp này giúp người học phát âm chuẩn hơn, cải thiện vốn từ vựng, hình thành khả năng nắm bắt cách hình thành ngữ điệu của câu một cách tự nhiên, tăng độ lưu loát và khả năng suy nghĩ bằng tiếng Anh đồng thời là ràn luyện kỹ năng nghe nhưng mà nó khá chán đấy nó nhiều thì mỏi mồm xong rồi Nếu mà không tìm được nguồn chất lượng thì coi như toang bắt trước tiếng Anh của mấy ông Ấn Độ thì thôi đi. Chúng ta hãy tìm các nguồn audio/video chất lượng để việc học tiếng Anh hiệu quả hơn.
Cuối cùng, để học tiếng Anh hiệu quả, bạn cần luyện tập thường xuyên. Không chỉ là ngồi lập lại những gì nghe được mà còn phải luyện tập với người khác bằng cách là nói chuyện với bạn bè, còn nếu mà bạn không có nhiều bạn thì có thể luyện chat với AI như là chatGPT.
Phương pháp cuối cùng thì là phương pháp để cải thiện kỹ năng viết, cái này không có tên. Tại vì tôi xem một đống các phương pháp trên mạng thì chung quy lại là viết càng nhiều càng tốt, nhưng mà tôi thấy cách này nghe cũng khá ok dành cho những bạn mới tập tành luyện viết. Nghĩa là lúc bắt đầu thì cứ viết đi, viết gì cũng được không cần viết hay không cần quan tâm ngữ pháp đúng chính tả là được, sau đấy thì để nâng trình mới bắt đầu quan tâm đến ngữ pháp. Sau cái này thì thấy khá giống với việc học viết ngồi xưa học viết các từ trước xong rồi cũng chỉ viết linh tinh thôi đến tận lớp 4 thì mới học chủ ngữ vị ngữ các thứ, nó sẽ hình thành kỹ năng viết một cách tự nhiên hơn so với việc là phải ép một cách viết theo chí Trinh tự nhất định.
Và trên đây là những phương pháp học tiếng Anh chung nhất và hiệu quả nhất mà tôi nghĩ thế. Các bạn có phương pháp nào hay không thì hãy comment bên dưới.
