Elon Musk, 54 tuổi, hiện đứng đầu danh sách tỷ phú giàu nhất thế giới, được biết đến là một trong những bộ óc vĩ đại và làm việc hiệu quả bậc nhất. Nhưng làm thế nào ông có thể duy trì nghệ thuật tập trung cao độ trong một lịch trình bận rộn với hàng loạt dự án đầy tham vọng? Theo vợ cũ của Elon Musk, Justine Wilson, bí quyết thành công quan trọng nhất của ông chính là khả năng nói “không” một cách quyết đoán.
Justine Wilson từng chia sẻ trong bài phát biểu tại TEDx năm 2014: “Tôi đã kết hôn với một người đàn ông rất thành đạt. Khi chứng kiến sự thành công của anh ấy, tôi nhận thấy hai điều: một là anh ấy làm việc vô cùng chăm chỉ, hai là anh ấy luôn có can đảm để nói ‘không'”.
Theo bà, Musk có khả năng từ chối những lời mời, yêu cầu hay bất kỳ điều gì có thể làm xao nhãng thời gian, năng lượng và nghệ thuật tập trung của ông. Bằng cách đó, ông bảo toàn sức lực để đầu tư vào những mục tiêu quan trọng nhất. “Mỗi lần bạn nói ‘không’, thực ra bạn đang nói ‘có’ với những điều thực sự quan trọng”, Justine nhận định. Tư duy này không chỉ giúp Musk đạt được những thành tựu lớn mà còn thay đổi cách Justine nhìn nhận về ranh giới cá nhân, ưu tiên và lòng tự trọng. Elon Musk còn nổi tiếng với kỹ năng quản lý thời gian hiệu quả.
Trên thực tế, nhiều người – đặc biệt là trẻ em – dần đánh mất sự dũng cảm để từ chối vì lo sợ bị đánh giá. Xã hội thường đặt ra những kỳ vọng, khiến họ cảm thấy áp lực khi không thể đáp ứng mong muốn của người khác. Justine tin rằng khi một người bị chỉ trích vì đi “quá xa” trong một việc gì, đó có thể là cơ hội để họ khám phá điều thực sự quan trọng với bản thân. Không phải lúc nào chiều theo ý người khác cũng là điều tốt, mà đôi khi, sự cương quyết mới là chìa khóa dẫn đến thành công.
Suy ngẫm này không chỉ đúng với Elon Musk mà còn được nhiều doanh nhân vĩ đại khác áp dụng. Steve Jobs từng nói vào năm 1997 rằng “tập trung không phải là nói ‘có’ với mọi thứ, mà là dũng cảm nói ‘không’ với hàng trăm ý tưởng hay khác”. Năng suất làm việc được tối ưu khi bạn biết từ chối những thứ không quan trọng.
Làm thế nào để học nói “không” đúng cách:
– Xem xét, cân đối kỹ yêu cầu mà mình sẽ từ chối: Điều quan trọng là bạn chịu trách nhiệm với hành động của mình. Nếu cứ cố gắng làm hài lòng mọi người, bạn có thể đánh mất sự ưu tiên cho những điều thực sự quan trọng với bản thân. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất làm việc của bạn.
– Thực hành những cách từ chối đơn giản và chắc chắn: Nếu bạn cảm thấy khó khăn khi phải từ chối ai đó, hãy sử dụng những câu nói ngắn gọn nhưng hiệu quả như: “Cảm ơn, nhưng tôi không thể làm điều đó ngay bây giờ”; “Tôi xin lỗi, tôi có kế hoạch khác”. Không cần phải giải thích quá nhiều. Một lời từ chối rõ ràng, lịch sự sẽ giúp bạn giữ vững lập trường mà không làm mất lòng người khác. Nếu lo lắng giọng điệu có thể quá cứng rắn, bạn có thể thêm một câu nhẹ nhàng như: “Cảm ơn bạn đã nghĩ đến tôi, nhưng hiện tại tôi không thể giúp được”. Kỹ năng quản lý thời gian hiệu quả cũng bắt đầu từ những lời từ chối khéo léo.
– Tăng cường sự tự tin bên trong: Một trong những lý do khiến nhiều người khó nói “không” là vì họ sợ bị đánh giá hoặc cảm thấy có trách nhiệm phải đáp ứng mong đợi của người khác. Tuy nhiên, điều quan trọng cần nhớ là bạn có quyền từ chối bất kỳ điều gì khiến bạn thấy không thoải mái hoặc không liên quan đến mục tiêu của mình. Sự tự tin giúp bạn duy trì nghệ thuật tập trung vào mục tiêu.
