:
Các trường phái giáo dục từ châu Âu đã được áp dụng ở Việt Nam ngày càng phổ biến, đặc biệt là phương pháp Montessori. Tuy nhiên, một vấn đề đang diễn ra là trẻ khi đến trường rất hợp tác nhưng khi về nhà lại khác. Vậy làm sao để có một môi trường sống tại nhà hỗ trợ bé phát triển tốt nhất?
Bé cần hiểu không gian ở nhà để làm gì, vai trò của bé đối với gia đình là gì. Tất cả những điều đó, bé sẽ học rất nhiều vào những năm đầu đời. Làm sao để ba mẹ tương tác tốt với con, để con độc lập?
Chào mọi người, mình là Kho Thóc. Đây là kênh chia sẻ kiến thức về kiến trúc, nội thất, kinh nghiệm làm nhà và sửa nhà.
Hôm nay, Kho Thóc sẽ nói về phương pháp giáo dục Montessori. Các trường phái từ châu Âu như Montessori, Reggio Emilia hay Steiner ngày càng phổ biến ở Việt Nam, đặc biệt dành cho bé 2-6 tuổi. Đây là giai đoạn các bé cần hướng dẫn và giáo dục nền tảng nhiều nhất, giai đoạn phát triển quan trọng nhất của một con người.
Montessori nổi lên ở Việt Nam vì phù hợp với văn hóa và định hướng của cha mẹ cho con cái. Montessori ra đời từ Ý, là phương pháp giáo dục dựa trên cảm giác. Các trường Montessori có bộ dụng cụ trực tiếp cho bé khám phá và học dựa trên cảm giác khi tiếp xúc. Phương pháp này chấp nhận sự duy nhất của mỗi trẻ, không đồng bộ hóa các trẻ. Mỗi trẻ có thiên hướng và thời gian phát triển riêng, giáo viên tôn trọng điều đó và hỗ trợ trẻ. Tập trung vào sự độc lập và tính tự phát triển của trẻ. Tính tự lập có được khi ta để bé tự làm, và hệ quả là bé trở nên tự tin trong cuộc sống và các quyết định sau này.
Vấn đề là gì? Trẻ học rất ngoan ở trường, trở thành em bé rất hợp tác, nhưng về nhà thì khác, không thích nghi được với môi trường sống tại nhà. Vậy làm sao để có môi trường sống hỗ trợ bé phát triển tốt nhất theo hướng Montessori? Vì chúng ta đã cho bé học và hướng theo phương pháp này, không lý do gì mà không quan tâm đến môi trường sống ở nhà.
Thiết kế nhà cho bé theo hướng Montessori cần đồng bộ hóa cảm giác của bé ở trường và ở nhà. Cha mẹ cần tăng tính độc lập của bé ở nhà.
Thiết kế nhà cho bé để bé tự làm mọi thứ dưới sự hướng dẫn của người lớn. Ví dụ, đảo bếp của mẹ có một đảo bếp nhỏ, thấp, phù hợp chiều cao của bé ở ngay bên cạnh. Bé cần độc lập, nhưng vẫn cần sự hướng dẫn của người lớn để tăng tính tự tin. Tủ quần áo thấp theo chiều cao của bé. Những thứ bé cần tự làm cần được thiết kế hỗ trợ dựa trên chiều cao và cách ta muốn hướng bé làm. Thiết kế nhà cho bé khác với Reggio Emilia, trong đó tăng khả năng làm việc nhóm. Ở Montessori, mọi thứ cần độc lập, bé phải hiểu rõ ranh giới, tự làm nhưng vẫn có hướng dẫn từ người lớn. Căn nhà phải thể hiện tính chất đó dựa trên công năng. Môi trường ở trường và ở nhà cần thống nhất, sạch sẽ, tương tất, rõ ràng mục đích từng không gian. Hồi xưa, khi thiết kế nhà mà không để ý vai trò của trẻ, thường sẽ có góc chơi cho bé ở không gian chung. Nhưng sau này, mình nhận ra bé cần hiểu không gian ở nhà là để làm gì, vai trò của bé đối với gia đình là gì. Ở nhà cần tạo ra môi trường mà bé xác định được chỗ này là chỗ nghỉ ngơi, tương tác với gia đình, sinh hoạt trong nhà. Chơi thì ra chỗ khác, học thì ra chỗ khác, không lẫn lộn. Trong từng không gian cũng cần rõ chức năng của nó. Không nên để ba mẹ ngồi ăn chung ở phòng khách. Cần một chỗ ăn riêng, và chỗ đó chỉ để ăn. Làm bếp thì phải ra bếp để làm những thứ liên quan tới nhập nhằn công năng. Không nên để lẫn lộn như vậy để cho bé đang cái độ tuổi mà nó đang cần học, nó phải học được rõ ràng cái tính quy củ, cái tính trật tự của của không gian. Tại vì ở trường nó cũng đang được sắp xếp theo cái cách đó. Chương trình học Montessori có cấu trúc tuần tự rõ ràng, nên ở nhà khi có nề nếp sinh hoạt rõ ràng cũng sẽ tạo ra cho bé cách sống riêng biệt mà đồng nhất với cách bé sinh hoạt ở trường. Ở trường, các bé được dạy dựa trên khả năng riêng, nhưng vẫn được chuẩn bị trước những bộ dụng cụ riêng để bé phát triển khả năng dựa trên thời gian bé muốn có. Bé sẽ tự quan sát, tự sửa lỗi với sự hướng dẫn của giáo viên. Ta cần tạo ra môi trường đó ở nhà. Các vật liệu sử dụng trong nhà cố gắng đừng dùng một loại vật liệu duy nhất. Nên có các vật liệu khác nhau để bé có thể biết, cảm nhận từng cảm giác khi bé đụng chạm, sử dụng. Bé biết được sạch sẽ là gì, ấm áp là gì, như thế nào là thoải mái, như thế nào là không thoải mái. Tất cả những thứ đó bé sẽ học rất nhiều vào những năm đầu đời của mình. Vì vậy môi trường sống ở nhà rất là quan trọng. Đối với các cái tương tác dững người với người Á phương pháp Montessori thì họ nhấn mạnh tính độc lập tự tin. Tuy nhiên là họ vẫn đưa cho bé Những cái thông tin là có thể hợp tác với người khác nó khác với Regio. Reggio thì sẽ là tăng cái tính kết nối nhóm rồi stander thì sẽ nhấn mạnh vào cái kết nối cộng đồng kết nối xã hội. Phương pháp Montessori cho trẻ một cái sự độc lập riêng một cái Zone riêng nhưng mà bé vẫn biết được là à chúng ta có thể tương tác bất kỳ lúc nào với người ngoài từ cái sự hỗ trợ từ cha mẹ. Điều quan trọng tối đa trong căn nhà là hạn chế công nghệ. Vì công nghệ sẽ cướp đi sự chú ý của trẻ và của ba mẹ. Khi không có công nghệ trong nhà thì chúng ta sẽ hỗ trợ trẻ tốt nhất. Trong dự án gần đây của tụi mình, phụ huynh không muốn có tivi ở khu vực bé sinh hoạt. Phòng khách chỉ có TV di động nhỏ để giải trí, và họ quan trọng nhất chuyện giáo dục trẻ trong nhà như thế nào. Đây là điều Kho THóc muốn cổ vũ. Trẻ sinh ra và lớn lên những năm đầu đời bên cạnh chúng ta, và khi chúng ta có trách nhiệm với bé thì bắt buộc phải tạo ra môi trường phát triển tốt nhất. Vì môi trường là một trong những yếu tố tiên quyết hàng đầu tạo ra nhân cách, tính cách của trẻ. Thậm chí một vài chứng như ADHD hay tự kỷ cũng đến từ môi trường, nên chúng ta phải càng lưu ý điều này. Kho THóc đã từng làm các video liên quan đến thiết kế nhà cho trẻ bị tự kỷ, ADHD, và nói về sự gia tăng ADHD trên blog của mình, mọi người có thể tham khảo thêm.
Quay về với Montessori, đây là một trường phái giáo dục tuyệt vời vì nó sẽ khiến trẻ phát triển tính độc lập từ bé. Từ khi sinh ra, các bé đã có tính độc lập rồi. Các bé tập lật, bò, đi và té, rồi đứng lên tập tiếp mà không cần chúng ta đụng vào. Tính độc lập, tính ngã xuống và đứng lên làm lại đã có sẵn trong người từng bé, nó chỉ bị ảnh hưởng khi ta bắt đầu tác động vào nó một cách sai. Ví dụ, chúng ta nói cho bé biết bé đang làm sai và nó đem đến cho bé một cái cảm giác xấu hổ và không có dám làm nữa. Đó là khi chúng ta đã tương tác sai vào một đứa trẻ.
Vậy thì cái môi trường làm sao để ba mẹ có thể tương tác tốt với đứa trẻ để cho nó có thể độc lập thì chúng ta phải tạo điều kiện cho nó tự làm tự sửa sai và Justin là khi mà thiết kế nội thất mà lưu tâm vào những vấn đề đó thì chúng ta sẽ có thể hoàn toàn tạo ra được một cái môi trường lý tưởng cho bé.
Sắp tới thì tụi mình cũng sẽ lên một cái h tour để cho bạn hiểu được căn nhà mà làm cho trẻ theo cái phương pháp montessori nó sẽ như thế nào. Căn nhà thì nó không có cần tất cả những cái đạo cụ gì ở trên trường về hết chúng ta chỉ cần tạo ra một cái môi trường mà nó tương đồng nó đồng hành với cái cách mà trẻ phát triển ở tại trường Thôi cảm ơn mọi người đã nghe đến đây và mọi người đừng quên cho CH xin một cái like bên dưới hẹn mọi người ở video clip thần sau
