Thời trang nhanh, một xu hướng ngày càng phổ biến, đang chiếm lĩnh thị trường với sự thuận tiện và giá cả tốt. Tuy nhiên, đằng sau sự thuận lợi và sự hấp dẫn của nó, có những ảnh hưởng đáng kể đến môi trường. Trong bối cảnh ngày càng nhiều người hiểu về những thách thức này, hãy cùng xem xét ba sự thật quan trọng về xu hướng thời trang nhanh và cách nó đang tác động đến hành vi tiêu dùng và môi trường như thế nào.
Thời trang nhanh là gì?
Thời trang nhanh, hay còn được biết đến là Fast Fashion, là việc sản xuất và phân phối các bộ trang phục theo xu hướng thịnh hành với chi phí thấp, giúp người tiêu dùng dễ dàng tiếp cận. Thường xuyên lấy cảm hứng từ trang phục của người nổi tiếng hoặc những mẫu thiết kế mới nhất trên sàn catwalk, thời trang nhanh nổi bật với 4 đặc điểm chính:
- Bắt kịp xu hướng: Cung cấp những bộ trang phục đang rất thịnh hành và được bán với chi phí phải chăng.
- Nhanh lỗi thời: Tính mới mẻ và thời thượng, nhưng thường chỉ duy trì được trong thời gian ngắn do sự thay đổi nhanh chóng của xu hướng thị trường.
- Chất liệu giá rẻ: Sử dụng những chất liệu có giá thành thấp như Polyester, thường có độ bền kém khi sử dụng lâu dài.
- Thương hiệu nổi tiếng: Có xuất xứ từ các thương hiệu nổi tiếng trong lĩnh vực thời trang như Zara, H&M, Uniqlo, Topshop,…
Những sự thật về ảnh hưởng tiêu cực của xu hướng thời trang nhanh.
Sự thật thứ nhất: Tiêu thụ nước và gây ô nhiễm không khí
Những chiếc áo phông cotton, tưởng chừng vô hại, thực sự đòi hỏi một lượng lớn nước để sản xuất. Theo các nghiên cứu, để tạo ra một chiếc áo phông, cần tới 2.700 lít nước, và quá trình này góp phần tạo ra khoảng 6,75 kg khí CO2 – lượng tương đương với một chiếc ô tô chạy 56 km/h. Điều này chỉ là một phần nhỏ của vấn đề, vì thời trang nhanh thường sử dụng các quy trình sản xuất công nghiệp để tạo ra hàng loạt sản phẩm, dẫn đến lượng nước và CO2 gây hại phát tán ra môi trường lớn.
Sự thật thứ hai: Chi phí thấp, tác động lớn
Mặc dù giá thành của thời trang nhanh thường rất rẻ, thậm chí chỉ từ vài chục nghìn đồng, nhưng đằng sau con số đó là một chuỗi sản xuất để lại hậu quả rất lớn. Việc sử dụng nguồn nguyên liệu rẻ, lao động giá rẻ ở các nước nghèo, và quy trình sản xuất không bền vững là những yếu tố tạo nên sự thuận lợi về chi phí cho người tiêu dùng, nhưng đồng thời cũng là nguồn gốc của nhiều vấn đề về môi trường và xã hội.
Sự thật thứ ba: Vòng lặp mua vứt bỏ và tác động tới tâm lý tiêu dùng
Mô hình kinh doanh của thời trang nhanh thường khuyến khích vòng lặp mua sắm nhanh chóng và thay đổi liên tục. Người tiêu dùng thường cảm thấy hứng thú với tính đa dạng và giá cả cạnh tranh của xu hướng thời trang nhanh. Tuy nhiên, hậu quả của vòng lặp này là sự lãng phí và tăng áp lực xã hội về việc “luôn phải mới”. Các nhóm thanh lý quần áo trên mạng xã hội ngày càng xuất hiện nhiều hơn, nhưng điều đó cũng tiết lộ về sự phung phí và thậm chí là áp lực tâm lý mà nhiều người đang phải đối mặt.
Thời trang nhanh vẫn là một xu hướng được yêu thích hiện tại
Dù đã có nhận thức về những thách thức của thời trang nhanh, thực tế cho thấy nó vẫn là một xu hướng hấp dẫn. Nhiều người tiêu dùng vẫn bị cuốn vào thế giới của sự tiện lợi và giá cả tốt. Có nhiều lí do khiến thời trang nhanh vẫn giữ sức hút đặc biệt, như đa dạng mẫu mã, giá rẻ, và khả năng bắt kịp xu hướng.
Tuy nhiên, để giải quyết những thách thức này, cả người tiêu dùng và ngành công nghiệp thời trang đều cần thay đổi hành vi và chiến lược kinh doanh. Có những bước tích cực đã được thực hiện, như việc sử dụng chất liệu tái chế, cam kết bền vững từ các thương hiệu lớn, và sự xuất hiện của những nhóm tiêu dùng chủ động hơn trong quá trình mua sắm.
Một số thương hiệu đã dẫn đầu trong việc áp dụng các biện pháp bền vững. Zara là một ví dụ, cam kết sử dụng chất liệu tái chế và thân thiện với môi trường. Các thương hiệu khác như Versace, Armani, Gucci, và Tom Ford cũng đã tuyên bố chấm dứt việc sử dụng lông thú.
Ngoài ra, người tiêu dùng có thể tham gia vào cuộc cách mạng thời trang bền vững bằng cách thay đổi thói quen mua sắm, ưu tiên lựa chọn sản phẩm từ chất liệu bền vững, và thúc đẩy tinh thần tái chế. Các cộng đồng trực tuyến cũng đang trở thành nơi quan trọng, giúp chia sẻ thông tin và tạo cộng đồng ủng hộ thời trang bền vững.
Tạm kết
Thời trang nhanh không chỉ là một xu hướng mua sắm, mà còn là một thách thức lớn đối với môi trường và xã hội. Tuy nhiên, sự nhận thức và những bước đi tích cực đang được thực hiện, từ cả người tiêu dùng và ngành công nghiệp thời trang. Chỉ khi cả hai đối tác này đồng lòng và hợp tác, chúng ta mới có thể tạo ra một tương lai thời trang bền vững, giảm thiểu tác động xấu đến môi trường và tạo ra một cộng đồng tiêu dùng thông thái.
